Geschiedenis en domesticatie van de kat

Begin januari ben ik begonnen met een opleiding. Helaas wegens gezondheidsredenen moest ik helaas stoppen maar dat houdt niet in dat ik niets geleerd heb tijdens deze opleiding. Graag wil ik deze informatie met jullie delen. Ik hoop dat jullie het net zo interessant vind als ik.

Oorsprong kat

Onder ‘katachtige’ verstaan we zowel de grote katten als de kleine katten. Als we over de ‘grote katachtige’ spreken hebben we het over Panthera, oftewel een tiger, luipaard, leeuw of jaguar. De ‘kleine katachtige’ worden Felis genoemd. 

Onder deze katachtigen zitten een paar verschillen. De Panthera brult niet en spint alleen bij uitademing. Een huiskar spint bij in- en uitademing. 

Van oorsprong af aan is een kat een solidair dier behalve de leeuw. De leeuw leeft namelijk in groepen. 

De huiskat is van oorsprong een wilde kat. Deze groep is verdeeld in drieën. De Felis sylvestris ornata (Aziatische woestijnkat: oorsprong India, Iran, Pakistan, Afghanistan), de Felis sylvestris lybica (Afrikaanse wilde kat: oorsprong Egypte) en de Felis sylvestris sylvestris (Europese wilde kat: oorsprong bos- en bergachtig Europe. Ook in Limburg). 

Oudste vondst gedomesticeerde kat

De oudste vondst van een gedomesticeerde kat is ontdekt op Cyprus. Deze vondst was circa 8000 jaar oud. Op Cyprus waren verder geen bewijzen gevonden voor de Felis Sylvestris dat houdt in dat de kat per boot vanuit Klein Azië overgebracht is. Er is wel een kleitablet gevonden met inventaris inclusief een kat. 

In het Oude Egypte is de kat al wat meer bekend. Zo’n 4000 BC werden er al oude geschriften gevonden over katten en sinds 1600 BC is er bewijzen dat de kat in huis werd gehouden. 

Uit deze tijd zijn er veel afbeeldingen gevonden van katten. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat de kat als een godin werd gezien: Bastet: was de godin van de vruchtbaarheid en gezondheid. 

Denk nou niet dat als je naar Egypte gaat dat je daar een hoop over deze godin vind, want dit was 1 van de goden van het Oude Egypte. Ze hadden er nog wel duizenden. 

De kat werd door soldaten en handelaren pas zo’n 100 AC naar Europa gehaald door een exportverbod. In Engeland was dit pas rond 300 - 500 AC. 

Kat niet geliefd? 

Zo rond de 11e en 12e eeuw werden katten geassocieerd met de duivel en hekserij. Liefhebbers van katten en de katten zelf werden dan op de brandstapel gegooid. 

Rond de 14e - 16e eeuw is de pest uitgebroken. Doordat kruisvaarders en handelsui bruine ratten mee terug nemen kwam er een rattenplaag waardoor ziektes verspreid werden door besmette rattenvlooien. Zoals je misschien wel weet van je geschiedenis lessen zijn er toen miljoenen dood gegaan. Door de pest werden katten weer getolereerd omdat ze jaagde op de ratten en werden dus knaagdieren bestrijders. 

Gelukkig hebben wij deze tijd achter ons gelaten en zijn de katten weer waardevol geworden. Natuurlijk zijn het nog steeds knaagdieren bestrijders maar ze zijn ook vaak een gezinslid. Ze worden nu zelfs gebruikt als therapiekat. 

Hoe hebben wij de kat gedomesticeerd?

Het antwoord op bovenstaande vraag is heel simpel: dat hebben wij niet gedaan. De kat is namelijk naar de mens getrokken. Een kat is een erg grote opportunist! Bij mensen leven moet dus voordeel opleveren voor hun. Een paar voorbeelden hiervan zijn: warme huizen, vriendschap, voedselvoorraden en misschien nog wel meer redenen.

Conclusie

Als we de domesticatie eens vergelijken met een hond is een hond al 15.000 jaar bij een mens terwijl de kat pas 8000 jaar bij de mens is. Ook is een hond een sociaal dier terwijl een kat een solitair dier is. Kan een kat dan ook volledig gedomesticeerd worden? Daar durf ik geen antwoord op te geven. Wat denk jij?